Of je nu expat bent, immigrant, homo of gescheiden moeder, we wijken allemaal wel ergens in af. De buitenwereld verwacht dat jij je aanpast. Dat doen we dan maar, want we hebben een natuurlijke behoefte om onderdeel uit te maken van de monocultuur. Zonde! Door mezelf juist met al mijn bijzonderheden te accepteren, voel ik me vrijer. Dan maakt het niet meer uit waar ik woon en waar mijn thuis is, want ik voel me fijn met mezelf, waar ik ook ben. Ik kom thuis bij mezelf.
Hiermee vat May Ing Tan kort de basis van Essentiecoaching samen, een opleiding waar zij één van de hoofddocenten is en waaraan ik in 2014 mocht bijdragen als co-trainer. In Nederland is coaching een trend. Er zijn zo’n 40.000 coaches in Nederland en steeds meer mensen laten zich tijdelijk begeleiden door een coach. “Hoe komt het dat de behoefte aan coaching zo groot is?”, vroeg ik in augustus 2014 aan haar.
Tan: In onze cultuur is het “not done” om je eigen persoon tot de diepte te onderzoeken. Daardoor is therapie alleen voorbestemd voor diegenen die echt een probleem hebben en hulp nodig hebben om te kunnen functioneren in onze maatschappij. Coaching is laagdrempeliger omdat het gericht is op zowel je werk als je persoonlijkheid. Bij coaching graaf je niet in het verleden, maar ga je aan de slag met de dingen die je tegenkomt in het hier en nu. Dat past in de huidige behoefte aan enerzijds snel resultaat en anderzijds zelfverwerkelijking.
In Nederland worden veel medewerkers door hun leidinggevende naar een coach gestuurd omdat ze niet optimaal presteren of omdat de organisatie iets anders van ze verwacht. Ze moeten bijvoorbeeld assertiever worden of beter samenwerken. De Anglicaanse bedrijfscultuur vraagt veel van haar werknemers. De werkgever betaalt het coachingstraject en die verwacht dus ook iets terug: hogere productiviteit, betere prestaties, loyaliteit. Dit komt terug in de jaarlijkse beoordelingsgesprekken. In Nederland wordt er van je verwacht, dat je individualistisch bent, maar ook dat jij je conformeert aan de rest en je dus aanpast aan de middenmoot. Die combinatie stelt hoge eisen aan iemands gedrag. Coaching kan helpen om hier beter mee om te gaan.
De term ‘coach’ wordt gebruikt voor allerlei vormen van persoonlijke begeleiding, ook als iemand eigenlijk therapeut, supervisor, adviseur, counsellor of consultant is. Waarin onderscheidt Essentiecoaching zich? Er zijn veel coaches die alleen maar even iemand “fixen”, aldus Tan. Essentiecoaching is anders, omdat je de verbinding van je persoonlijkheid met je passie en je oorsprong herstelt. Tan werkt daarom niet met cliënten die gestuurd worden door hun baas, dat zou niet werken.
Tan legt uit: Alleen vanuit je persoonlijkheid kan je jezelf niet helpen. Maar in contact met je oorsprong vind je hele effectieve antwoorden en verander je snel. Je verandert niet alleen jouw gedrag, maar vindt ook je eigen unieke identiteit terug. Een cursist vertelde laatst, dat hij Essentiecoaching ervaart als heel licht: de inzichten raken je heel diep terwijl je heel basale problemen aan het oplossen bent.
Een kenmerkende werkvorm in Essentiecoaching is “Direct ervaren”. Wat is dat? Tan: Door tegelijkertijd te voelen en te denken, blijft je meer in het moment. Je voelt wat er op dat moment aanwezig is, en niet de gedachten en emoties uit het verleden. Direct ervaren is zo’n effectief middel, omdat bij het voelen het drama, het verhaal, achterwege blijft. Zo sprak Tan laatst iemand die ergens sterk van overtuigd was en dit steeds wilde uitdragen. Dat kostte veel energie. Ik vroeg: Sta maar even stil. Wat ervaar je nu? Ze zei: Als ik stil sta, word ik gek. Blijkbaar was ze bang, ze vermeed de pijn. Als je even stilstaat kom je erachter dat je je misschien eenzaam voelt, of dat je eenzijdigheid hebt ontwikkeld, bijvoorbeeld door heel flink te moeten zijn.
We werken ook veel met integratie, aldus Tan, bijvoorbeeld de integratie van je voelen, je denken en je willen. Ze vertelt over een gewaardeerde leidinggevende, die bij haar kwam. Het is een sterke vrouw met een krachtige uitstraling. Toen ze even stilstond bij het moment, realiseerde ze zich dat ze eigenlijk altijd door haar moeder bekritiseerd werd en zich nog steeds aan het bewijzen is. Terwijl daar nu geen aanleiding meer voor is. Haar wil was een eigen leven gaan leiden. In termen van polariteiten was haar geest dominanter geworden dan haar lichaam en haar mannelijke helft nam het van haar vrouwelijke helft over. Door de integratie vind je jouw eigen midden en kom je meer in balans, in je loodlijn. De zachtere kant van deze krachtige vrouw mocht er weer zijn. Zo ontwikkel je je niet eenzijdig, maar word je verbonden met al je potenties in jezelf. Als je niet weet dat je zo aan het doorhollen bent om jezelf te bewijzen, blijf je doorgaan. Het inzicht maakt dat je kunt besluiten om hiermee te stoppen.
May Ing Tan is niet alleen geïnspireerd door Lenne Gieles, de oprichter van Essentiecoaching en schrijfster van het boek “Thuis”. Ook Robert Quinn heeft haar geïnspireerd, wanneer hij schrijft over concurrerende waarden. Hij gebruikt combinaties van tegengestelde woorden, die elkaar aanvullen. Een voorbeeld van zo’n polariteit is “verantwoordelijke vrijheid”. Vrijheid zonder verantwoordelijkheid werkt niet. Ook heeft hij het over “harde liefde”, “liefdevol grenzen stellen”, en “geaarde visie”. Als je deze polariteiten met elkaar verenigt sta je zelf in het midden en kan je, afhankelijk van de situatie, meer naar links of meer naar rechts gaan. Dit geeft je meer vrijheid. Je wordt niet meer afhankelijk van een patroonmatig gedrag. Je krijgt meer grip op je keuzes.
Bij Essentiecoaching gaat het altijd over verandering bij jezelf en het openen van jouw eigen vermogens. Hoe is bij May Ing de verbinding tussen voelen, denken en willen tot stand gekomen? May Ing: “Ik ben eigenlijk erg gevoelig, maar heb het voelen op gegeven moment opzij gezet. Door de integratie van het denken en voelen vond ik mijn zachte kracht weer terug. Ik kan nu naast het bepalen en sturen ook meer volgen, meer plezier en genieten in plaats van moeten. Ik kom daardoor meer in verbinding met mensen. Tegelijk ben ik beter in staat om grote beslissingen te nemen, omdat ik minder bang ben voor mijn eigen kracht. Ik was heel erg bazig maar tegelijk ook onzeker. Op een avond heeft het me lange tijd gekost om te erkennen hoe bazig ik eigenlijk was. Dat was mijn eerste stap tot integratie. Nu ben ik minder bazig en meer zeker van mezelf.
May Ing was bijna 13 toen ze vluchtten uit Indonesië naar Duitsland. Ze vertelt over haar jeugd: via een omzwerving kwam ik in Nederland terecht. Alles was vreemd en ik sprak de taal niet. Toch keek ik anders naar dat vreemde, omdat ik wist dat we hier gingen wonen. Toen we met de trein Nederland binnen reden, passeerden we een rij huizen en ik was zo verbaasd over hoe klein de huizen en tuinen waren. Dat mensen zo dicht op elkaar konden leven. Het viel me ook op hoeveel er werd gezoend op straat. Seksualiteit en intimiteit was heel zichtbaar en openbaar. Haar moeder leerde haar om al het nieuwe te onderzoeken. Ze nam haar mee in de bus, van het begin- tot het eindpunt. De buschauffeur zei: Jullie moeten eruit hoor. Maar mijn moeder zei: nee hoor, we gaan graag mee tot het andere eindpunt.
May Ing Tan deed veel ervaring op in het werken met immigranten, zoals expats en vluchtelingen. Zo werkte ze ruim 10 jaar bij ISIS. Deze organisatie richt zich op het managen van diversiteit. Tan: Na zoveel jaren weet ik dat er helemaal geen verschil is tussen Nederlanders en wie dan ook. Ook de Nederlanders hebben moeite met hun eigen gebrek aan beleefdheid, het aanpassen, met het ongemanierde.
Als je uit het buitenland komt is het wennen dat het gedrag en het taalgebruik in Nederland nogal ruw en direct is. Daar had haar vader destijds erg onder te leiden. Ik leerde dat ik beter mijn zachte kant kon afsluiten. Net als alle andere Nederlanders. Dat was goed voor haar carrière, maar ze raakte daarmee ook een stukje van zichzelf kwijt. May Ings boodschap voor immigranten: Blijf vooral jezelf en blijf in contact. Laat je niet afschrikken door de ruwheid en directheid of wanneer je door de ander wordt afgewezen. Probeer je te verbinden met anderen, ook als dat eerst moeilijk gaat. Het kan zijn dat de ander afstand houdt, omdat je er anders uitziet. Schrik daar niet van terug, maar blijf gewoon contact maken. Ik word verdraagzamer voor het feit dat iedereen steeds blijft vragen: waar kom je vandaan? Ook dat is voor anderen een manier om verbinding te maken.
Mijn verlangen is dat het gewoner wordt in Nederland om te spreken over Chinese Nederlander te zijn, of een Brabantse Nederlander. En dat we gaan zien hoe waardevol ieder unieke bijdrage is aan onze samenleving. Als iedereen zichzelf kan zijn en zich volledig kan ontplooien, wordt Nederland een nog fijner land waar je gewoon een mens kan zijn.
