15-03-2023 – Vandaag is het LongCovid Dag. Sommige mensen krijgen last van langdurige klachten na een coronabesmetting, ook bekend als Long Covid ook wel Post-Covid. Nu we allemaal weer ons normale dagelijks leven hebben opgepakt en Covid-19 pandemie officieel voorbij is, zijn deze mensen minder zichtbaar.

Eén op de acht Nederlanders houdt langdurig klachten na een coronabesmetting. Dit concluderen onderzoekers van UMC Groningen en het Radboudumc na analyse van de gezondheidsgegevens van 13.000 Nederlanders. Zij vergeleken hierbij de klachten van mensen voor en nadat zij COVID-19 hadden.

Het gaat om een breed scala aan klachten die lang kunnen aanhouden. Bijvoorbeeld; benauwdheid, vermoeidheid, concentratieproblemen en/of ziek na inspanning. De intensiteit verschilt per persoon.

De term ‘long’ komt van het Engelse woord voor ‘lang’ en geeft dus aan dat het om langdurige klachten gaat. De naam zegt dus níet dat het om klachten van de longen gaat. Hieronder lees je een paar recente tweets van personen die leiden aan LongCovid.

Wat is LongCovid?

LongCovid is een aandoening met vaak ernstige symptomen die veel verschillende organen kunnen aantasten. Het treedt op na infectie met SARS-CoV-2. Symptomen zijn onder meer cardiovasculair, respiratoir en neurologisch. Denk daarbij aan verlies van reuk en smaak, vermoeidheid/uitputting, cognitieve klachten, duizeligheid, ziek na inspanning (PEM), hoge hartslag bij opstaan (POTS) en mentale klachten zoals angst. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een officiële klinische definitie vrijgegeven voor Long Covid. Deze aandoening wordt door de WHO ‘Post-Covid-19’ genoemd. Patiënten behoren vaak niet tot een risicogroep en hadden soms een zeer actief leven, zoals te zien in op de galerij hieronder.

Herstelproces

Helaas is er nog weinig bekend over een effectief genezings- en herstelproces. In mijn praktijk heb ik veel te maken met mensen die leiden aan LongCovid. In veel gevallen hebben ze baat bij mindfulness- en ademhalingsoefeningen, maar vaak kan massage ook zorgen voor klachtenvermindiering en zelfs herstelbevorderend werken.

Waarom ademhalingsoefeningen?

Je kunt verschillende Post-Covid klachten ervaren die te maken hebben met je ademhaling. Bij sommige mensen is er longschade ontstaan, maar je kan ook onbewust je teveel inspannen om adem te halen. Daardoor verbruik je meer energie. Dat is extra vermoeiend en na inspanning blijf je langer moe.

Ook kan een te snelle ademhaling zorgen voor spanning en angsten. Het is dan goed om rustiger te gaan ademen en daarbij kunnen ademhalingsoefeningen helpen. Met simpele technieken kun je al veel bereiken.

Als de ademhalingsspieren de hele tijd aangespannen zijn, zijn ze veel actiever dan nodig. Je verbruikt dan onnodige energie bij rustige activiteiten als lezen of een film kijken. Wat dan al helpt is om via je neus adem te halen. En te focussen op de uitademing, zodat je meer ontspannen gaat ademhalen. Ook voorkom je zo dat je teveel lucht inademt, wat een oorzaak kan zijn van vermoeidheid. Voor de aanmaak van energie in de cellen is een goede balans van koolstof en zuurstof in de bloedbaan nodig.

Eenvoudige ademhalingsoefening

Als je Long Covid hebt, kun je deze simpele ademhalingsoefening doen. Hiermee observeer en vertraag je de ademhaling en breng je je lichaam in een meer ontspannen stand:

• Adem in door je neus.
• Adem twee keer zo lang uit door je neus.
• Neem een korte pauze voor je weer inademt.

Doe dit een paar minuten lang. Deze neusademhalingsoefening het liefst zittend of liggend uitvoeren. Net als andere spieren kunnen de ademhalingsspieren getraind worden. Het is beter om iedere dag kort te oefenen, dan één keer in de week een uur lang. Als je net begint met ademhalingsoefeningen, kan dat wat ongemakkelijk voelen. Als je doorgaat met oefenen, verdwijnt dat gevoel waarschijnlijk vanzelf. Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk en oefen bijvoorbeeld ‘s ochtends vijf minuten in bed. Je ligt dan al plat waardoor het middenrif door de zwaartekracht beter kan ontspannen.

Nek en schouders ontspannen

Wie last heeft van spanning, stress of angst, heeft vaak een gespannen nek en schouders. Dit kan je na corona ervaren. Het ontspannen van je nek en schouders heeft invloed op je ademhaling, doordat de ademhalingsspieren dan ook ontspannen. Dat heeft een positief effect op je energieniveau en bovendien op je gemoedstoestand. Een massage kan helpen om je bewust te worden van aanspanning van nek en schouders en zorgt direct voor meer ontspanning van deze spieren.

Ademoefening tijdens het sporten

Logopedist Hanneke Bax heeft verschillende oefeningen ontwikkeld die kunnen helpen bij het herstel van LongCovid. Raak je vaak buiten adem of kom je in ademnood tijdens het spreken? Dit kan komen doordat je anders bent gaan ademhalen als reactie op eerdere benauwdheid of pijn in de longen. In deze video laat logopedist Hanneke Bax zien hoe vermoeiend het is als je ademhaling je stem niet ondersteunt.

Je vindt nog meer oefeningen van haar op deze pagina.

Recovery Massage bij Long-Covid

De aanpak van kramp, spanning, verbindweefseling en alertheid die veel voorkomt bij Long-Covid kan worden verminderd met een recovery massage, die ontwikkeld is door PositiveTouch (School voor Holistische Massage en Bewustwording). Een Recovery Massage is gericht op het herstellen en terugvinden van de eigen vitaliteit door het lichaam de ruimte te geven om spanningen los te laten en te kunnen resetten. De massage is vooral werkzaam in de bindweefsels van de spieren. In de massage wordt zowel de ademhaling gereactiveerd als de cortisolaanmaak gestabiliseerd. Ook wordt het eigen zelfhelend vermogen geactiveerd.

Lees hier meer in Massage Magazine over massage bij LongCovid klachten:

Contra-indicaties voor massage

LongCovid heeft veel verschijningsvormen en de symptomen verschillen per persoon. Een dieper inzicht in hoe het jou als individu beïnvloedt is van belang om te bepalen, welke methoden van behandeling voor jou het beste werkt. Dit gesprek voer je met de huisarts en specialist. Vaak komt uit deze gesprekken dat een massage op regelmatige basis effectief kan zijn, omdat daarmee het immuunsysteem wordt gestimuleerd, het verlicht bovendien spanningen en kan daardoor bijdragen aan herstel.

Maar wanneer uw lichaam nog actief is in het bestrijden van een virus zoals Covid-19, of wanneer je in de fight-flight modus komt als gevolg van aanraking, kan een massage de zaken verergeren. Daarom vraagt het kiezen van een passende massage om zorgvuldige afstemming met de cliënt. Meer over de afweging of een massage wel of niet gewenst is lees je in het artikel van Susan Harrison (pdf-document).